Yurt Dışından Yapılan Alışverişin Vergisi

Yurt dışından yapılan alışveriş hacminin giderek artması sebebiyle yakın zaman içerisinde bu alışverişlerin vergisel boyutunda bir takım değişiklikler yapıldı. Lebib Yalkın Mevzuat dergisinin 2019 yılı Temmuz sayısında Gümrük Müşaviri Savaş Özdoğan bu konuyu detaylı ele almış. Makalesinden öne çıkan boyutları aşağıda bulabilirsiniz.

30 Mayıs 2019 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 1111 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 2009/15481 sayılı Karar'ın 45/1. fıkrasında, 62/1. fıkrasında, 126/1. fıkrasında ve Kararın 9 numaralı ekinin B-Diğer Eşya başlıklı bölümünde değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklik ile posta ya da hızlı kargo yoluyla Türkiye'ye gelen değeri 22 Avro'yu aşmayan eşya için uygulanan genel gümrük muafiyeti kaldırılmıştır.

Gerek vergi kaybının önüne geçebilmek gerekse özellikle Türkiye'ye giriş yapan ithal ürünlerin bir kısmının ülke ve tüketiciler için çeşitli güvenlik riskleri içermesi nedeniyle yurt dışı online alışverişlerinde vergi döneminin başlatılmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı 2018 yılında Türkiye'ye ‘mektup' adı altında 26 milyonu Çin'den olmak üzere 60 milyon adet ticari ürün girişinin olduğunu ve bunların değerinin 3 milyar Avro'yu (yaklaşık 20 milyarı TL) bulduğunu, "Bireysel İthalat'" olarak tabir edilen online yurtdışı alışveriş sisteminin hem perakende sektörünü tehdit ettiğine hem de vergi kaybı ve cari açık olarak ekonomiyi etkilediğine dikkat çekmişti.

Yurt dışındaki pek çok online satış sitesinin satılan ürünün bedelini çok düşük göstererek ülkemize göndermekte olduğunun bilinmesi de bu Kararın yayımında rol oynamıştır.

22 Avro'yu geçmeyen eşya için vergi muafiyetinin kaldırılmış olmasının bir yandan da yurt dışından numune getiren sanayicilerin yakınmasına sebep olacağı dile getirilmektedir.

Kararın belki de en önemli hükmü; kişisel kullanıma mahsus kitap ve benzeri basılı yayınlar ile ilgili olan hükmüdür. Buna göre Türkiye'deki bir kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığıyla gelen ve bedeli gönderi başına 150 Avro'yu geçmeyen kişisel kullanıma mahsus kitap ve benzeri basılı yayınlardan vergi alınmayacağı gibi kıymeti 1500 Avro'yu geçmemek şartıyla kitap veya benzeri basılı yayın için daha önceden uygulanan %8'lik tek ve maktu vergi kaldırılarak %0'a indirilmiştir. Başka bir deyişle İnternet üzerinden alınan kişisel kullanıma mahsus olan ve değeri 150 Avro'yu geçmeyen kitap ve benzeri basılı yayınlardan gümrük vergisi alınmayacak. Kararda yeni uygulama ise bedeli 1.500 Avro'yu ağırlığı da 30 kiloyu geçmeyen kitaplar için geldi. Bu değer ve ağırlıktaki kitaplardan alınan yüzde 8 vergi de sıfırlandı.

Öte yandan; kıymeti 1500 Avro'yu geçmemek şartıyla, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyalar ile yolcu beraberinde getirilen ve Kararın 59. maddesinde belirtilen limitleri aşan eşyaların değeri üzerinden tek ve maktu vergi alınacaktır.

1500 Avro'nun altındaki yurt dışından yapılan siparişlerde gümrük mevzuatı ve KDV Kanunu gereğince KDV uygulanmayacaktır. Karara göre Kıymeti 1500 Avro'yu geçmemek şartıyla, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın değeri ile kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için 45. maddede ve yolcu beraberinde gelen eşya için 59. maddede belirtilen limitleri aşan eşyanın değeri üzerinden Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18 ve diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20 tek ve maktu vergi alınacaktır.

Diğer taraftan; bu eşyaların Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (IV) sayılı listede yer alan eşyalar olması durumunda ise yukarıdaki oranlara ilave %20 oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilecektir. Uygulamada gümrük idaresinin gelen ürünün ÖTV'ye tabi olup olmadığını tespit için paketi açarak incelemesi söz konusu olabilecektir.

Kararda cep telefonlarında yurt dışına olan talebi kısmak veya azaltmak amacıyla değişiklik yapılmıştır. Yolcu beraberinde iki takvim yılında 1 adet getirilebilen cep telefonu, yeni uygulama ile üç takvim yılında 1 adet getirilebilecektir.

Sonuç olarak; getirilen düzenlemenin ülke ihracatına zarar vereceği iddia edilmekte ise de yurt dışından internet yoluyla yapılan alışverişte değeri 22 Avro'yu aşmayan eşyaya uygulanan gümrük muafiyetinin kaldırılması uygulamasına geçisin nedeninin; iç pazarı korumanın ve değerinin altında giren ürünlere engel olmanın yanında online yurtdışı alışveriş sisteminin perakende sektörünü tehdit etmesinin, vergi kaybının önlenmesi ve cari açık olarak ekonomiyi etkilemesinin önüne geçmek olduğu anlaşılmaktadır.