Mc Donald’s’ın Vergiden Kaçınma Stratejisi

Mc Donald’s, Lüksemburg’da adı daha sonra Mc Donald’s Franchising Company olarak değiştirilecek ve Avrupa ve Rusya’da çok sayıda restoran işletecek olan Mc Donald’s Holding Company’i kurdu. Bir Mc Donald’s restoranı açılabilmesi için Mc Donald’s Franchising’e isim hakkı, ürün bedeli ve işletme bedeli olarak çok yüksek tutarlarda royalti bedelleri ödenmeliydi. Mc Donald’s Franchising aynı zamanda İsviçre ve ABD’de olmak üzere iki bağlı ortaklık daha işletmekteydi.

Lüksemburg hükümeti Mc Donald’s Franchising ile kendilerine yabancı yatırımcı statüsünün tanınacağı ve bundan dolayı yabancı yatırım kazançlarının Lüksemburg’da vergilendirilmeyeceği hususunda anlaşmaya vardı. Mc Donald’s Franchising’in restoranlardan royalti bedeli olarak yaptığı tahsilatların tamamı önce İsviçre’deki işletmeye, daha sonra İsviçre’deki işletme de bu tutarları ABD’deki işletmeye aktarmaktaydı.

Bu transfer işlemlerinin sonucunda royalti bedellerine ilişkin kazancın tamamı Mc Donald’s Franchising’in bağlı kuruluşu olarak yapılandırılan ABD’deki işletmeye aktarılmakta, Avrupa’da herhangi bir kazanç tutarı bırakılmamaktaydı. ABD vergi kanunlarına göre Mc Donald’s Franchising bir ABD şirketi olmadığından faaliyetinin en az %25’ini Avrupa’dan sağladığı müddetçe ABD’deki işletmenin kazancı vergilendirilmemekteydi. Aslında Mc Donald’s Franchising’in tüm kazancı açılış izni verilen şubelerin yüksek tutarlı royalti ödemeleri ile Lüksemburg’dan sağlanmakta ve ABD’deki bağlı ortaklığa aktarılmaktaydı. ABD vergi kanunlarına göre merkez şirket olan Mc Donald’s Franchising faaliyet kazancını Avrupadan sağladığından ABD’deki bağlı ortaklığa aktarılan bedellerinin hiç biri ABD’de vergilendirilmemekteydi. Böylece Mc Donald’s hiçbir ülkede vergi ödeme yükümlülüğü altına girmemiş olmaktaydı.

Avrupa Komisyonu ile Mc Donald’s arasındaki vergi ihtilafı temelde makul olmayan tutarlardaki royalti tutarlarına ilişkindir. Avrupa Komisyonu, diğer restoran zincirleri ile kıyaslandığında Mc Donald’s Franchising’e ödenen royalti bedellerinin çok yüksek tutarlarda olduğuna, Mc Donald’s’ın bu yüksek royalti tutarlarını kazançlarını yüksek vergili ülkelerden düşük vergili ülkelere aktarma aracı olarak kullandığına, Lüksemburg hükümetinin Mc Donald’s’a gayri meşru vergi teşviki sağladığına hükmetti. 3 Aralık 2015’te Komisyon Mc Donald’s’ı 1 milyar € vergi cezası ödemeye mahkum etti. Bu ceza şu an itibarıyla temyiz aşamasındadır.

Yukarıdaki içerik Vergi Dünyası dergisinin 2019 yılı Temmuz sayısındaki "Çokuluslu Şirketlerin Uluslararası Vergileme Stratejileri" konulu makaleden alınmıştır.